UM Dąbrowa Górnicza: Od leśnych ostępów do osiedla Staszic - geneza i historia
Osiedle Staszic – perełka architektoniczna z bogatą historią, która tkwi w sercu naszej społeczności. Zapraszamy na podróż w czasie, która odsłoni przed Wami fascynującą opowieść o tym, jak z terenów poleśnych powstała jedna z najbardziej charakterystycznych części naszego miasta.
  1. Budowa osiedla Staszic rozpoczęła się 90 lat temu, stanowiąc ważny punkt na mapie inwestycji miejskich.
  2. Inż. architekt Cezary Uthke i prezydent Zygmunt Cieplak przyczynili się do powstania osiedla, dzięki projektom modernistycznych willi inspirowanych Wiedniem.
  3. Osiedle Staszic służyło nie tylko mieszkańcom, ale również miało znaczenie w czasach II wojny światowej, będąc miejscem działalności niepodległościowej.
  4. Muzeum Miejskie „Sztygarka” zachęca mieszkańców do dzielenia się prywatnymi archiwami, które mogą wzbogacić historię osiedla.

W cieniu dąbrowskiego cmentarza staromiejskiego, między stacją kolejową w Zagórzu a Strzemieszycami, rozciąga się osiedle Staszic. Swój początek miało w latach 30. XX wieku, gdy decyzją magistratu zdecydowano o jego budowie. Tereny poleśne, na których osiedle powstało, z czasem przekształciły się w dynamicznie rozwijającą się część miasta, zachowując przy tym swój unikatowy, modernistyczny charakter.

Plan osiedla był dziełem inż. architekta Cezarego Uthke, który w 1933 roku zaprojektował przestrzeń łączącą funkcjonalność z estetyką. Modernistyczne wille, które powstały na osiedlu, były dziełem współpracy Uthkego z prezydentem Zygmuntem Cieplakiem, który przywiózł projekty z Wiednia. Budynki te miały spełniać potrzeby różnych grup mieszkańców – od urzędników po inżynierów pracujących w pobliskich zakładach.

Osiedle Staszic nie tylko oferowało dach nad głową. W czasach II wojny światowej stało się areną działalności niepodległościowej. Inż. Wacław Moskalek, projektant kościoła parafialnego, oraz inżynier Bolesław Burski, jeden z pierwszych mieszkańców, byli zaangażowani w ruch oporu. Ich historie świadczą o niezłomności ducha mieszkańców osiedla w obliczu okupacji.

Wartości historyczne osiedla są nieocenione, a jego architektura stanowi wzór modernistycznego piękna. "Muzeum posiada serię zdjęć z budowy osiedla Staszic, jednak liczymy na odzew ze strony mieszkańców tego zakątka miasta, których prosimy o wzbogacenie naszych zbiorów. Państwa archiwa domowe kryją zapewne wiele skarbów z przeszłości." – apeluje Zespół Działu Historii Muzeum Miejskiego „Sztygarka”. Historia osiedla Staszic jest żywym świadectwem przemian, które następowały w naszej społeczności, będąc jednocześnie inspiracją dla przyszłych pokoleń.


Na podstawie: UM Dąbrowa Górnicza