Wyjątkowa lekcja historii z przemysłowej przeszłości Zagłębia Dąbrowskiego, Dąbrowy Górniczej i fabryki obrabiarek Defum w połączeniu z prezentacją projektu nowego centrum miasta – Fabryki Pełnej Życia – tak będą wyglądać obchody 30. edycji Europejskich Dni Dziedzictwa w Fabryce Pełnej Życia. Pod hasłem: Fabryka. Pełna Historii spotykamy się w Dąbrowie Górniczej w sobotę, 17 września. Wstęp wolny!
W dawnej fabryce obrabiarek Defum, w samym centrum Dąbrowy Górniczej, tworzymy niepowtarzalną przestrzeń, która łączy przemysłowe tradycje regionu ze współczesnymi oczekiwaniami mieszkańców. Robimy to z poszanowaniem historycznego dziedzictwa. Wydarzenie będzie połączeniem zwiedzania Punktu Widokowego w Fabryce wraz z halami byłej fabryki Defum, możliwością zapoznania się z historią tego miejsca i dąbrowskiego przemysłu poprzez ekspozycję zdjęć wielkoformatowych i artefaktów oraz spotkaniem z byłymi pracownikami fabryki Defum, a także oglądaniem filmu, w którym to pracownicy wspominać będą fabrykę. Zwieńczeniem dnia będzie organizacja specjalnego koncertu dla uczestników wydarzenia.
Oprócz wymienionych atrakcji planujemy w Punkcie Widokowym wyeksponować oryginalną tokarkę produkcji spółki Zieleniewski-Fitzner-Gamper z lat 30. XX wieku i odsłonić na elewacji budynku ZREMBU mural autorstwa Pawła Ryżko.
Europejskie Dni Dziedzictwa to cykliczny projekt kulturalny, społeczny i edukacyjny o wyjątkowej skali i zasięgu: co roku we wrześniu mieszkańcy Starego Kontynentu mogą bezpłatnie zwiedzić najciekawsze zabytki w swojej okolicy oraz skorzystać z szerokiego wachlarza wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych. Podczas EDD nawet niedostępne na co dzień zabytki wpuszczają w swoje mury gości, a uczestnicy licznych spotkań, prelekcji i warsztatów poznają historię i kulturę zarówno narodową, jak i tę regionalną oraz lokalną.
Ogólnopolskim koordynatorem obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa jest Narodowy Instytut Dziedzictwa. Jubileuszowa 30. edycja Europejskich Dni Dziedzictwa odbędzie się pod hasłem „Połączeni dziedzictwem”!
Harmonogram – Fabryka Pełna Historii, sobota, 17 września:
- godz. 17.00-17.30 – Wycieczki po halach byłej fabryki DEFUM
Wspólnie z Muzeum Miejskim Sztygarka zapraszamy na wycieczkę po opuszczonych halach byłej fabryki DEFUM, obecnie Fabryki Pełnej Życia. Podczas wycieczki nie tylko zobaczymy przestrzenie, w których kiedyś prężnie działał przemysł ale też poznamy ich historię, zobaczymy fabryczne rekwizyty i sprzęty oraz usłyszymy sporo anegdot związanych z codziennym życiem zakładu.
Prowadzący: Arkadiusz Rybak, Dyrektor Muzeum Miejskiego „Sztygarka”
Start: Przy budynku Warsztatu
Prowadzący: Wojciech Czyżewski, Prezes Fabryki Pełnej Życia Sp. z o.o.
Start: Punkt Widokowy
- godz. 17.30-17.45 – Pokaz filmu „Defum: fabryka pełna wspomnień”
Fascynująca historia dąbrowskiej fabryki opowiedziana wspomnieniami byłych pracowników. Realia przemysłowego Defum odżywają w nostalgicznych opowieściach ludzi związanych z zakładem produkującym obrabiarki.
Film opowiada historię jednego z bardziej zaawansowanych zakładów, którego produkty technologiczne w postaci wysoce zaawansowanych jak na ówczesny czas sprzętów były bardzo pożądane na świecie. Defum dysponowało najbardziej utalentowanymi w swoich dziedzinach fachowcami, którzy potrafili opracować, zaprojektować i stworzyć urządzenia, które do dziś z powodzeniem pracują w wielu miejscach na świecie (między innymi w siłach militarnych USA, przedsiębiorstwach niemieckich, japońskich, rosyjskich a nawet australijskich). W filmie osoby zarządzające działami w firmie opowiadają o procesach, które sprawiły, że Defum w dobie głębokiego PRL-u było jedną z bardziej pożądanych firm technologicznych. Pytaniem pozostaje dlaczego Defum zostało zlikwidowane o czym nasi rozmówcy również zdecydowali się opowiedzieć.
Z filmu dowiemy się między innymi:
– jaki sprzęt był tworzony w Defum, na jakim poziomie zaawansowania,
– dla kogo realizowane były projekty technologiczne,
– jak dochodzono do nowatorskich rozwiązań technicznych,
– jakiej klasy ludzie tworzyli zespół zarządzający pracą w Defum,
– jakie były relacje między pracownikami,
– dlaczego ludzie chcieli spędzać ze sobą czas w pracy i poza nią,
– co się stało z Fabryką i co mogłoby być, gdyby istniała do dzisiaj.
- godz. 17.45-18.30 – Dyskusja: Połączeni Dziedzictwem – jak różne pokolenia widzą Fabrykę Pełną Życia
Nawiązując do tegorocznego hasła europejskich dni dziedzictwa, chcielibyśmy zaprosić mieszkańców Dąbrowy Górniczej na rozmowę o przeszłości i przyszłości Fabryki Pełnej Życia. Będziemy rozmawiać o tym, czym dla różnych pokoleń i grup społecznych jest postindustrialna przestrzeń w centrum Dąbrowy Górniczej. Na ile ważna dla nich jest historia tego miejsca i jaką rolę Fabryka ma pełnić w przyszłości. Do udziału zaprosiliśmy byłych pracowników fabryki obrabiarek Defum, która tu kiedyś działała, historyków, społeczników oraz młodych twórców, którzy dzisiaj współtworzą nowe centrum Dąbrowy Górniczej. Wspólnie zastanowimy się, na ile dziedzictwo związane z Fabryką może nas łączyć, jak powinniśmy je chronić oraz co możemy wspólnie zrobić dla tego miejsca.
Goście: Dawid Bochenek (Festiwal Empatii), Arkadiusz Rybak (Muzeum Miejskie „Sztygarka”), Agnieszka Jasińska (Projekt Marka), Wiesław Gęborski (ostatni dyrektor fabryki Defum)
Prowadzący: Wojciech Czyżewski (Fabryka Pełna Życia Sp. z o.o.)
- godz. 18.30-19.15 – Koncert Basi Dratwińskiej
Basia Dratwińska, wokalistka, autorka muzyki i polskich tekstów. We współpracy z zaprzyjaźnionym producentem Nikodemem Sikorskim, stworzyła autorski materiał na debiutancką płytę „Naprawdę”, której premiera odbyła się w lutym 2020 r. w ramach LOTOS Jazz Festival 22. Bielskiej Zadymki Jazzowej. Muzyka Basi to mix rhythm and bluesa, popu i funku, w obrębie których to gatunków przeplatają się brzmienia elektroniczne, zarówno współczesne, jak i vintage’owe, inspirowane latami 70′ i 80′. Koncerty łączą w sobie energiczne show, opowiedziane w języku polskim, pełne groove’u i radości.
Twórczość artystki docenili redaktorzy rozgłośni radiowych w całej Polsce, a debiutanckie utwory grane są na antenach: Polskiego Radio, Chillizet, Radia 357, Meloradia, Radia Jazzkultura, Radia Opole, Radia Łódź, Radia Lublin i innych.
Wydarzenia towarzyszące:
– Plenerowa wystawa historyczna
Na wystawie ustawionej na placu głównym Fabryki Pełnej Życia będzie można zobaczyć obrazki z życia fabryki DEFUM, pokazujące historię tego miejsca. Wystawa przygotowana przez Muzeum Miejskie „Sztygarka”.
– Mural Pawła Ryżko
Specjalnie na zaproszenie Fabryki Pełnej Życia do Dąbrowy Górniczej przyjedzie uznany artysta streetartowy Paweł Ryżko i wykona mural, nawiązujący swoją tematyką do historii tego miejsca.
Paweł Ryżko (1984 r.), absolwent Wydziału Grafiki i Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. Przez 5 lat współpracował z grupą Twożywo. Jest autorem okładki albumu Franka Zappy „Hammersmith Odeon” wydanego z okazji 70. rocznicy urodzin artysty. W roku 2012 otrzymał stypendium ministra kultury „Młoda Polska”. Jego twórczość opiera się głównie na plakacie, typografii, muralu i szablonie, stylistycznie nawiązując do tradycji konstruktywizmu. Prace Pawła Ryżko były pokazywane w ramach wielu wystaw zbiorowych i nagradzane na konkursach graficznych.
***
Projekt Europejskich Dni Dziedzictwa w Fabryce Pełnej Życia powstał we współpracy z Miejską Biblioteką Publiczną i Muzeum Miejskim „Sztygarka” w Dąbrowie Górniczej.
Tegoroczne Europejskie Dni Dziedzictwa odbywają się pod patronatem narodowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości. Projekt został dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.
