Szukasz pomysłu na ciekawą wycieczkę krajoznawczą? Wcale nie musisz wybierać się w daleką podróż. Ciekawe pod względem przyrodniczym i historycznym miejsca znajdują się w pobliżu. Oto niektóre z nich.
Poniższe miejsca znalazły się w naszym facebookowym cyklu #GdziewDG, w którym opisujemy ciekawe i mało znane miejsca na mapie Dąbrowy. Znajdziecie go w każdy piątek o godzinie 16:00 na naszym profilu!
1. Srocza Góra
Wzgórze Srocza Góra znajduje się w Strzemieszycach, przy drodze krajowej 94 – Kraków-Katowice. Stanowisko dokumentacyjne znajduje się w zachodniej części Sroczej Góry. Jest to odsłonięcie triasowej formacji geologicznej. W wyrobisku, z dość dobrze zachowanym starym piecem wapienniczym, w okruchach skalnych u podnóża skarpy można znaleźć skamieniałości małży, ślimaków i liliowców. Zakład wydobywania wapienia i wypalania wapna istniał tu od 1890 r. do końca lat 80. XX w. Obecnie teren samoczynnie się zalesia. Na terenie stanowiska dokumentacyjnego została wytyczona ścieżka dydaktyczna oraz zainstalowano tablice informacyjne.
2. Bagna w Antoniowie
Położenie: starorzecze Trzebyczki koło Piły Ujejskiej, przysiółka Antoniowa, w pobliżu drogi S1 – Wschodniej Obwodnicy GOP. Jest to torfowisko przejściowe o miąższości utworów torfowych około 125 cm. Zasilane jest przez wody sączące się z wysięków na krawędzi doliny. Bagna tego typu są obecnie niezmiernie rzadkie w południowej Polsce! Występuje tu ok. 80 taksonów mchów oraz 9 gatunków wątrobowców, które w większości są zagrożone w Wyżynie Śląskiej. Na bagnach znaleziono kilka gatunków reliktowych. Należą one do najrzadszych mszaków Polski! Masowo występują rośliny owadożerne – rosiczki. Żyje tutaj około 250 gatunków zwierząt, z których ponad 40 jest objętych ochroną prawną. Z ptaków na uwagę zasługuje bardzo rzadki kszyk. Można natknąć się również na bociana białego, strzyżyka czy dzwońca, a także na gady i płazy: jaszczurkę zwinkę i żyworodną, padalca, zaskrońca zwyczajnego, ropuchę szarą, traszkę zwyczajną. W listopadzie 2019 r. została otwarta ścieżka ekologiczno- -dydaktyczna „Bagna w Antoniowie”.
3. Wywierzyska w Strzemieszycach Wielkich
Pomnik Przyrody Wywierzyska w Strzemieszycach Wielkich znajduje się przy ul. Strzemieszyckiej. W XIX w., w okresie rozwoju górnictwa, źródła w Strzemieszycach były wykorzystywane do płukania rud ołowiu i żelaza w cyklu ich przeróbki. Obecnie woda ze źródeł zasila dwa stawy – górny i dolny, które usytuowane są w niewielkim parku miejskim. Wodę ze stawów odprowadza potok płynący wśród zabudowań. Źródła w Strzemieszycach są już jednym z niewielu miejsc, gdzie zachowała się fauna źródliskowa. Najważniejsi jej przedstawiciele to: wypławek kątogłowy, źródlarka karpacka (drobny ślimak związany z dobrze natlenionymi, zimnymi wodami), kiełż zdrojowy. Żyje tu także pstrąg potokowy. W wywierzysku odbywa się tarło, co w warunkach Wyżyny Śląskiej jest już rzadkością. Z flory najbardziej cennym gatunkiem jest rzadki już mech Cratoeuron commutatum, związany z zimnymi wodami węglanowymi. W niższym stawku rozwinął się zespół wywłócznika kłosowego. Źródła występują na wysokości 290 m n. p.m. w bloku triasowych wapieni i dolomitów. Są one bardzo wydajne (około 50 l/sek.) i w sytuacji awaryjnej mogą dostarczyć 30 l wody dziennie dla każdego mieszkańca Dąbrowy Górniczej.
4. Bukowa Góra
Bukowa Góra znajduje się na południe od przysiółka Podbuczyny w Ujejscu. Zachował się tu, zbliżony do naturalnego, drzewostan bukowy z dominującym zbiorowiskiem buczyny storczykowej, obecnie już dość rzadkiej na Wyżynie Śląskiej. Cenne jest nagromadzenie chronionych gatunków i zwierząt. Występuje tu wiele rzadkich roślin, w tym liczne storczyki – buławniki; czerwony, mieczolistny, wielkokwiatowy; żłobik koralowy; kruszczyki; rdzawoczerwony i szerokolistny. Na skraju lasu rośnie wilczomlecz pstry, który na Trzebiesławskich Wzgórzach i sąsiednim Podwarpiu ma jedyne w Polsce stanowiska. Szczególnie cenne fragmenty buczyny storczykowej wykształciły się na warpiach – obszarze odkształconym przez dawną eksploatację rud ołowiu i srebra. Interesujące zwierzęta występujące na terenie Bukowej Góry to: łasica, ryjówka aksamitna, jastrząb, kulczyk, przepiórka, ropucha szara, jaszczurka zwinka.
5. Ścieżka dydaktyczna Dolina Białej Przemszy
Ścieżka biegnie wzdłuż doliny Białej Przemszy, pierwsze 6 km wiedzie przez Bagna Błędowskie, kolejne 9 km przez piaski Pustyni Błędowskiej. Długość ścieżki – 15 km. Czas przejścia – 3,5 h. W miejscu, gdzie Biała Przemsza przecina zbudowany z wapieni i dolomitów triasowych Garb Ząbkowicki, powstał jej malowniczy i głęboki przełom. W przełomowym odcinku Białej Przemszy znajdują się podzboczowe źródła czystych, chłodnych wód węglanowych. W strefach ich wypływu występują takie rzadkie gatunki zwierząt, jak: źródlarka karpacka, wypławek kątogłowy oraz różne chruściki. Przy wypływach czystych wód źródlanych budowane są wypełnione żwirem korytka, które służą jako miejsca tarła pstrąga potokowego. Atrakcję stanowią wąwozy, które powstały w wyniku erozji wodnej utworów lessowych, zalegających na triasowych wapieniach. Strome stoki porośnięte są lasami. Zachowały się tam stare, wręcz pomnikowe egzemplarze buków oraz rzadkie składniki runa, jak: kokoryczka wielkokwiatowa, storczyk szerokolistny, zerwa kłosowa.
