UM Dąbrowa Górnicza: Święto Wolności i Solidarności

Trzydzieści lat temu, 4 czerwca, odbyły się w Polsce pierwsze częściowo wolne wybory. Ich konsekwencją był upadek komunizmu i przemiany polityczne nie tylko w Polsce, ale również w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Zwyciężyła demokracja, narodziło się społeczeństwo obywatelskie świadome, aktywne i solidarne.

Wybory przeprowadzone 4 czerwca 1989 r. były rezultatem porozumienia zawartego pomiędzy władzą komunistyczną a przedstawicielami części opozycji i Kościoła podczas obrad Okrągłego Stołu.

W książce Pół wieku dziejów Polski 1939-1989” prof. Andrzej Paczkowski pisał: Najważniejszym jego owocem było obszerne porozumienie polityczne, nazwane na poły ironicznie, na poły krytycznie kontraktem stulecia. Obejmowało ono pakiet ustaleń dotyczących zarówno zasadniczej reorganizacji najwyższych organów państwowych wprowadzenie drugiej izby parlamentu (Senat) i urzędu Prezydenta PRL jak i kształtu ordynacji wyborczej. Strona koalicyjno-rządowa ustąpiła ze swego najistotniejszego żądania odbycia wyborów z jednej listy i na podstawie wspólnej deklaracji.

Po długich targach ustalono, iż wszystkie miejsca w Senacie oraz 35 proc. miejsc w Sejmie obsadzonych będzie w wyniku wolnej gry wyborczej, natomiast pozostałe 65 proc. posłów zostanie wybranych z list o charakterze kurialnym podzielonych między PZPR i jego sojuszników z PRON (w tym 35 z listy krajowej).

W ten sposób komuniści zapewniali sobie, jak sądzono, kontrolny pakiet mandatów wystarczający do bieżącego zarządzania państwem, ale praktycznie uniemożliwiali jednostronne zmiany o charakterze konstytucyjnym wymagające 2/3 głosów.

Dzięki ograniczonemu do 100 miejsc składowi Senatu stwarzali też ogromną szansę wyboru na prezydenta popieranego przez siebie kandydata, ponieważ elekcji tej miały dokonywać obie izby połączone w Zgromadzenie Narodowe. W ten sposób, wedle litery zapisu, wybory stawały się w istocie nie konfrontacyjne, przy czym PZPR uważała, iż formuła ta oznacza także łagodną kampanię wyborczą”.

Ustalenia zawarte wówczas w sprawie wyborów parlamentarnych były jednorazowe. Kolejne wybory miały być już przeprowadzone według zasad całkowicie demokratycznych.

Z okazji rocznicy wyborów, w całej Polsce odbywają się różne wydarzenia: debaty, warsztaty, koncerty, spotkania autorskie i projekcje filmowe. W Dąbrowie Górniczej pracownicy Pałacu Kultury Zagłębia przygotowali spektakl muzyczny Dom murem podzielony”, na który zapraszają w poniedziałek 3 czerwca o godz. 19.00.W programie spektaklu znajdą się utwory m.in. zespołów: Lombard, Tilt, Oddział Zamknięty, Turbo, Dżem oraz Kult. Więcej o wydarzeniu na oficjalnej stronie pałacu:
palac.art.pl/pl/wydarzenie/dom-murem-podzielony-spektakl-muzyczny-z-okazji-30-rocznicy-wolnych-wyborow
Bilety w cenie: 10 zł

Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej, dabrowa-gornicza.pl/, dabrowa-gornicza.pl/aktualnosci/swieto-wolnosci-i-solidarnosci/